Άγγελέ μου, Φύλακά μου, Σκέπος κ Βοήθειά μου με το θάρρος σε φωνάζω κ Προστάτη μου σε κράζω: Φώτισέ με,Φύλαξέ με Ισχυρά Προστάτεψέ με!(πρωινή προσευχη)

Η ΑΓΑΠΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ ΝΑ ΕΞΑΤΜΙΣΤΕΙ....



Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

ΠΑΕΙ Κ Ο ΓΕΝΑΡΗΣ....


Ιανουάριος: από τον Ιανό

μήνας Ιανουάριος ή Γενάρης

Ονομασία του μήνα Ιανουαρίου

Ο Γενάρης, όπως και όλοι οι μήνες του ημερολογίου μας, του Παγκοσμίου Χριστιανικού ημερολογίου, οφείλει τ' όνομά του στους Αρχαίους Ρωμαίους στο Θεό του Ιανό, που προς τιμή του τον ονόμασαν έτσι. Δεν είχε όμως απ' την αρχή την τιμή ν' αποτελεί τον πρώτο μήνα του χρόνου.
Αττικός μήνας: ΓΑΜΗΛΙΩΝ (15 Ιανουαρίου - 15 Φεβρουαρίου)
Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν σαν Πρωτοχρονιά την 21η Ιουνίου
(του μηνός Σκιροφοριώντος όπως τον έλεγαν) και οι Ρωμαίοι την 1η Μαρτίου.
Η τελευταία είχε διατηρηθεί να γιορτάζεται και από τους Ελληνες της Ανδριανουπόλεως, πριν τους διώξουν οι Τούρκοι από την Ανατολική Θράκη.
Η πρώτη Ιανουαρίου καθιερώθηκε σαν πρωτοχρονιά από τους Ρωμαίους το 153 π.Χ. Την ημέρα αυτή συνήθιζαν να εκλέγουν τους ανώτατους άρχοντες, τους ύπατους και με την ευκαιρία επιδίδονταν σε τελετές και θορυβώδεις διασκεδάσεις.
Από αυτούς την πήραν αργότερα οι Βυζαντινοί και την καθιέρωσαν (περί το 1000 μ.Χ.).

Ονομασίες του λαού για το μήνα Ιανουάριο

Τον Ιανουάριο ο λαός τον λέει με πολλά ονόματα, που τα περισσότερα αναφέρονται στις ιδιότητές του. Ο Γενάρης λέγεται  Γεννολοητής, παρετυμολογικά, γιατί τότε γεννοβολούν τα κοπάδια.Γατομήνας επειδή σ' αυτόν ζευγαρώνουν οι γάτες. Κρυαρίτης (στη Μάνη) για το τσουχτερό του κρύο.
Λέγεται Μεσοχείμωνας γιατί είναι μεσαίος από τους τρεις μήνες του χειμώνα. Κρυαρώτης γιατί κάνει πολύ κρύο. Αλλες ονομασίες είναι Κλαδευτής, γιατί το μήνα αυτό κλαδεύουν.
Ακόμα τον Ιανουάριο τον ονομάζουν ΤρανόΠρωτάρη, Μεγάλο μήνα ή Μεγαλομήνα, επειδή είναι ο 1ος μήνας του έτους που έχει 31 μέρες και οι νύχτες του είναι μεγάλες, όπως λέει και το τραγούδι: "Νάταν οι μέρες του Μαγιού κι οι νύχτες του Γενάρη" . Τέλος λέγεται Καλαντάρης ή Καλαντέρηςαπ' τα Κάλαντα που τραγουδούν τα παιδιά την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα. Γελαστός για τις Αλκυονίδες ημέρες του.
Στην αρχαία εποχή, στη μέση του σημερινού μας Γενάρη άρχιζε ο ιερός μήνας της Ηρας, ο Γαμηλιών. Η Ηρα, εκτός από βασίλισσα τ' ουρανού και των Θεών, ήταν προστάτιδα του γάμου και της οικογένειας. Γι' αυτό τον μήνα αυτό οι αρχαίοι έκαναν τους πιο πολλούς γάμους, απ' όπου πήρε και το όνομά του. Συνήθιζαν δε κάθε χρόνο, στις 27 του Γαμιλίωνα με την Πανσέληνο, να κάνουν θυσίες και εισφορές, που τις έλεγαν "Γαμήλιες".

Γιορτές του μήνα Γενάρη

Μήνας γιορτών μπορεί να ονομαστεί με τις πολλές γιορτές που έχει ο Γενάρης. Μα και σημάδια πολλά για του ανθρώπου το μέλλον, τουλάχιστον της χρονιάς.
Η πρώτη μέρα του μήνα είναι η πρωτοχρονιά και γιορτάζεται σ' όλο τον κόσμο με λαμπρότητα, μεγαλοπρέπεια και πολλές εκδηλώσεις. Αυτή η ημέρα καλύπτεται από ένα πλήθος λαϊκών εθίμων, με πράξεις και ενέργειες μαγικές, που έχουν την προέλευσή τους στα βάθη των αιώνων. Οι ελληνικές λαϊκές παραδόσεις, θέλουν τον Αγιο Βασίλειο είτε ζευγολάτη που γυρίζει και ευλογεί τα χωράφια, είτε οδοιπόρο ή μάντη.
Τη μέρα αυτή γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου Βασιλείου, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους πατέρες της εκκλησίας. Ο Αγιος Βασίλης ενσαρκώνει για το λαό, το πνεύμα του καινούργιου χρόνου.
Η καλοσυνάτη μορφή του με τη λευκή γενειάδα, τα κάτασπρα μαλλιά το γλυκό χαμόγελο, το μειλίχιο βλέμμα, δεσπόζει παντού, τριγύρω μας τις μέρες τις γιορτινές.  Αυτή την εικόνα η λαϊκή φαντασία έπλασε και ριζώθηκε στην ψυχή μας. Και τον οραματιζόμαστε να έρχεται από τη μακρινή Καισάρεια, φορτωμένος δώρα και χίλια καλά.
Από το Βυζάντιο και συγκεκριμένα από το χειρόγραφο του δωδεκάτου αιώνα, έχουμε το επόμενο αλφαβητάριο, που θυμίζει παρόμοια νεοελληνικά που τα λένε σήμερα τα παιδιά.
Να ο ψυχωφελής βυζαντινός αλφάβητος του δωδεκάτου αιώνα.
Αλφα. Αρχηγός των απάντων.
Βήτα. Βασιλεύει κύριος.
Γάμμα. Γεννάται ο Χριστός.
Δέλτα. Δια λόγου Θεϊκού.
Εψιλον. Ερχεται επί γης.
Ζήτα. Ζωήν φέρει εν τω κόσμω.
Ητα. Ηλιος και σελήνη.
Θήτα. Θεόν προσκινούσιν.
Το περιεχόμενο του Βυζαντινού αλφαβήτου στη Γέννεση του Χριστού, δηλαδή στο κοσμοϊστορικό γεγονός που τα μικρά παιδιά μας αναγγέλουν με τα κάλαντα των Χριστουγέννων και με την Αλφα - Βήτα του μικρού Αη-Βασίλη, στα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς.
Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς στη Σιάτιστα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας κάνουν τυρόπιτα ή κολοκυθόπιτα γλυκειά και μέσα βάζουν νόμισμα τον παρά που λένε. Πριν αρχίσει το φαγητό κόβουν την πίτα σε κομμάτια για κάθε άτομο στο σπίτι, χωράφια, αμπέλια και ζώα και κατόπιν ψάχνουν να βρουν το νόμισμα. Οποιος βρει το νόμισμα είναι τυχερός της χρονιάς και κάτι καλό θα του συμβεί.
Με την ημέρα της Πρωτοχρονιάς συνδέθηκαν διάφορες προλήψεις, όπως η επιλογή από την οικογένεια του ατόμου το οποίο θα περάσει πρώτο το κατώφλι του σπιτιού, το πρωί της πρώτης του έτους για το "ποδαρικό". Την ίδια μέρα αποφεύγουν να προσφέρουν ο,τιδήποτε, έξω από το σπίτι, ούτε να ρίξουν νερό έξω απ' αυτό.
Στις 6 Ιανουαρίου είναι η γιορτή των Φώτων, που θεωρείται μεγάλη Χριστιανική γιορτή, γιατί τότε αγιάζονται τα νερά. Αυτή η γιορτή συμβολίζει την παλιγγενεσία του ανθρώπου και ο λαός τη λέει "Μεγάλη γιορτή, Θεότρομη".
Είναι η μέρα που βαφτίσθηκε ο Χριστός απ' τον Αη-Γιάννη τον Πρόδρομο στ' άγια νερά του Ιορδάνη. Και από τότε πιστεύεται πως κάθε φορά, την ημέρα των Αγίων Θεοφανείων αγιάζονται τα νερά της βροχής ο λαός μας το λέει αγιονέρι, που πέφτει απ' τον ουρανό και αγιάζει τα σπαρτά και τα χορτάρια της γης. Την βροχή τη λένε αγιασμένη και χαίρονται το δάκρυ της. Το αγίασμα που παίρνει απ' την εκκλησία, ο λαός μας, την ημέρα των Φώτων, το κρατάει με μεγάλη ευλάβεια και πιστεύει απόλυτα στη θαυματουργή δύναμή του. Μ' αυτό αγιάζει τα χωράφια, σπαρτά, τις γωνιές των σπιτιών, τα μαντριά, τα ζωντανά και όλο το βίο του, απ' άκρη σ' άκρη. Ένα  μπουκάλι, γιομάτο αγιασμό και κλεισμένο καλά, θα το πάρει στα αμπέλια του. Εκεί, θα σκάψει, συνήθως στη μέση τ' αμπελιού, και θα το χώσει στο χώμα για να φυλάει τ' αμπελόχτημα από κάθε αρρώστια και κακό.
Οι ζευγολάτες, πιστεύουν πως ξημερώνοντας τα Φώτα, το βράδυ στο παχνί τους μιλούν ακόμα και τα καματερά τους. Κουβεντιάζουν, λένε και αυτά με το Χριστό. Φτάνει βλέπεις, ο Χριστός ίσαμε εκεί, γιατί αυτά τον πρωτοζέσταιναν την ώρα της Γέννεσής του, μέσα στη θεία σπηλιά, όταν τον κυνηγούσε η ανθρώπινη κακία, μ' οδηγό το συμφέρον των ολίγων.
Την παραμονή των Φώτων γίνεται στην εκκλησία ο αγιασμός και ο παπάς γυρίζει όλα τα σπίτια με το σταυρό και τ' αγιάζει. Λένε τότε την παροιμία "Σαν ο Παπάς με το σταυρό".
Παράλληλα η έκτη Ιανουαρίου αποτελεί ένα ορόσημο για τη λαογραφία των ευρωπαϊκών χωρών. Εθιμα παλιά, συνήθως προχριστιανικά στις ρίζες τους επιζούν και συνεχίζουν τον εορτασμό τους προσκολλημένα στο χριστιανικό εορτασμό των Θεοφανείων. Πολλά απ' αυτά συνδέονται με πρωτόγονες λαϊκές δοξασίες γύρω από τις χειμερινές τροπές του ήλιου. Πόσο γνωστή λαογραφικά, είναι η νύχτα της παραμονής των Θεοφανείων και πόση έχει ασκήσει επίδραση σε θρύλους ευρωπαϊκούς, γίνεται αμέσως φανερό, αρκεί μόνο να θυμηθούμε τον όρο "Δωδέκατη νύχτα". Μέσα στη νύχτα αυτή σμίγουν και συναδελφώνονται τα τραγικά και τα ευτράπελα. Και λέγεται δωδέκατη, γιατί είναι η τελευταία του Δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων. Στη Γερμανία  και την Αυστρία όλα τα καταστρεπτικά δαιμόνια διώχνονται τη νύχτα των Θεοφανείων, κυνηγημένα από τους δυνατούς θορύβους που κάνουν μεταμφιεσμένοι και μη. Ανάλογα συμβαίνουν και σ' άλες ευρωπαϊκές χώρες, με περισσότερη ιδιόρρυθμη εκδήλωση στην Πορτογαλία και στην Αγγλία.
Στη Σιάτιστα τα Θεοφάνεια γίνονται τα καρναβάλια "Τα μπουμπουσάρια" και για το λόγο αυτό συγκεντρώνεται πολύς κόσμος στη Σιάτιστα. Η λέξη "Μπουμπουσάρια" είναι παραφθορά του ονόματος "Εμπουσα". Ηταν δε Εμπουσα κατά τις δοξασίες των προγόνων μας φάσμα νυχτερινό με πόδια γαϊδάρου, που άλλαζε μορφές από τη μια στιγμή στην άλλη και τρόμαζε τα παιδιά.
Επίσης τα Θεοφάνεια στη Σιάτιστα μετά τη θεία λειτουργία και συγκεκριμένα μετά την εκφώνηση του "Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου στου Κύριε..." η εκκλησία δονείται από το εκκωφαντικό "Κύριε Ελέησον...".
Μετά την απόλυση της εκκλησίας οι επίτροποι, κρατώντας ένα κουδούνι γυρίζουν στα σπίτια και μοιράζουν από ένα κομμάτι γλυκειά πίτα παίρνοντας χρήματα για την εκκλησία. Η πίτα αυτή έχει μέσα της ένα φλουρί. Σε όποια οικογένεια πέσει το φλουρί δίνεται η τιμή να παρασκευάσει την πίτα για τα θεοφάνεια της επόμενης χρονιάς.
Οι επίτροποι που μοιράζουν αυτή την πίτα λέγονται "Πνιχτάδες" ίσως από το πνίξιμο του σταυρού στο αγίασμα κατά την τελετή του Αγιασμού.
Στις 7 του μήνα είναι η γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου του Βαπτιστή.
Στις 17 του μήνα είναι η γιορτή του Αγίου Αντωνίου και στις 18 του Αγίου Αθανασίου. Του Αγίου Αθανασίου η ημέρα μεγαλώνει μια ώρα. Γι' αυτό πολλοί λένε "Αη-Θανάσης ήλθε, καλοκαίρι ήλθε".
Στις 20 Ιανουαρίου είναι η γιορτή του Αγίου Ευθυμίου.
Για τους Αγίους Αντώνιο, Αθανάσιο και Ευθύμιο υπάρχει ο εξής μύθος:
"Οι τρεις Αγιοι πήγαιναν μαζί. Ο Αγιος Ευθύμιος ήταν σπανός και οι άλλοι δυο δεν τον ήθελαν. Κάποτε σ' ένα ταξίδι τους στην έρημο σηκώθηκαν οι δυο πρωί - πρωί και έφυγαν. Για να τους προκάνει ο Αγιος Ευθύμιος στη βία του επάνω, κόλλησε το κεφάλι του γαϊδάρου στο μουλάρι (γι' αυτό από τότε το μουλάρι έχει αυτιά γαϊδάρου) καθώς οι άλλοι φεύγοντας έκοψαν τα κεφάλια απ' τα δυο ζώα, που ήταν του Αγίου Ευθυμίου. Τους πρόκαμε και επειδή ήξερε την αιτία που δεν τον ήθελαν, έπιασε με τα δυο του χέρια το πρόσωπό του και αμέσως φύτρωσε μια γενειάδα που ακούμπησε στη γη.
Στις 30 Ιανουαρίου είναι η γιορτή των Τριών Ιεραρχών του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Η γιορτή των μεγάλων αυτών ιεραρχών είναι η γιορτή των ελληνικών και χριστιανικών γραμμάτων. Την ημέρα αυτή στη Σιάτιστα τελείται πανηγυρική θεία λειτουργία καθώς και μνημόσυνο των ευεργετών των σχολείων της πόλης.

Αλκυονίδες μέρες το μήνα Ιανουάριο

Κατά το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου συνήθως καλωσυνεύει ο καιρός και απολαμβάνουμε για μερικές μέρες μια σχετική καλοκαιρία, μια ανάπαυλα από τα χειμωνιάτικα μπουρίνια. Οι γλυκές αυτές χειμωνιάτικες ημέρες, είναι οι γνωστές "Αλκυονίδες ημέρες", που σύμφωνα με τον πανάρχαιό μας μύθο, πήραν το όνομά τους από την Αλκυόνα, το ψαροπούλι της ακτής που κλωσσά τα αυγά του αυτές τις μέρες.
Η Αλκυόνη, το σημερινό κακόσχημο ψαροπούλι με τα όμορφα φτερά σύμφωνα με τον πανάρχαιο μύθο μας, ήταν κάποτε μια χαρούμενη και ευτυχισμένη γυναίκα, κόρη του Θεού των ανέμων, του Αιόλου -που ζούσε στ' ακρογιάλια της θάλασσας με τον άντρα της Κήυκα και αλληλοαποκαλούνταν Ζευς και Ηρα. Για την ασέβειά τους όμως αυτή προς τον Δία οργίστηκε τόσο πολύ ο πρώτος των Θεών και μεταμόρφωσε τον Κήυκα σε όρνιο.

Ξετρελαμένη τότε η δύστυχη γυναίκα, έτρεχεν από δω και από κει στις ερημιές στις βαλτώδεις εκβολές των ποταμιών και μέσα στις πυκνές τους καλαμιές, για να βρει τον αγαπημένο της Κήυκα. Οπότε, οι θεοί του Ολύμπου την λυπήθηκαν και την μεταμόρφωσαν και αυτήν σε πουλί, τη γνωστή μας Αλκυόνη, για να ψάχνει και στις θάλασσες μήπως εκεί βρει το χαμένο της άντρα. Ωστόσο όμως η δυστυχία εξακολουθούσε να την συντροφεύει, γιατί αντίθετα από τ' άλλα πουλιά που γεννούν και κλωσσούν τ' αυγά τους την άνοιξη αυτή γεννάει μέσα στη βαρυχειμωνιά, οπότε μανιασμένα τα κύματα της θάλασσας τέτοιον καιρό, την άρπαξαν αυγά και πουλιά κάνοντάς την να κλαίει σπαραχτικά.
Οι Θεοί που τόσο σκληρά είχαν τιμωρήσει την κόρη του Αιόλου, διέταξαν τότε τη θάλασσα και τους ανέμους να ησυχάσουν, να γίνει καλοκαιρία για δυο εβδομάδες, για όσες ημέρες η Αλκυόνη κλωσσά τα αυγά της.
Μια τέτοια ωραία και ποιητική ερμηνεία δόθηκε από τον πανάρχαιο αυτόν ελληνικό μύθο για την καλοκαιρινή αυτή παρεμβολή μέσα στην καρδιά του χειμώνα, που δεν έχει βέβαια καμιά σχέση με τη σημερινή επιστημονική εξήγηση του φαινομένου αυτού. Ο μύθος μιλάει για την απέραντη συζυγική αγάπη και την τρυφερή στοργή της γυναίκας, ενώ η μετεωρολογική υπηρεσία μιλάει για εξίσωση των βαρομετρικών πιέσεων μεταξύ της νοτίου και βορείου Ευρώπης.
Για τη συζυγική πίστη των Αλκυόνων ασχολήθηκε ο Πλούταρχος που αφηγείται ότι αν ο σύζυγος της Αλκυόνης γεράσει και δεν μπορεί να πετάξει, τότε η θηλυκιά Αλκυόνη τον παίρνει στους ώμους και τον φέρνει πάντοτε μαζί της, τον ταϊζει και τον περιποιείται ως το θάνατο.

Δεν είναι όμως η μόνη περίπτωση ανώτερης ηθικής στο ζωικό βασίλειο. Η τρυγόνα, εάν χαθεί το ταίρι της χηρεύει αυστηρά και δεν ξανασμίγει μ' άλλο ταίρι. Τα κοράκια όταν μαδηθούν απ' τα γεράματα δέχονται πολλές περιποιήσεις και θερμαίνονται απ' τ' άλλα νεώτερα. Το λελέκι τιμωρεί την άπιστη σύζυγο με ραμφισμούς μέχρι να τη θανατώσει. Σ' αυτά βοηθούν και οι άλλοι αρσενικοί. Ο πελεκάνος αν δεν βρίσκει τροφή να δώσει στα μικρά του που κινδυνεύουν τον χειμώνα να πεθάνουν, σχίζει το στήθος του και τα προσφέρει για τροφή το αίμα του, όπως αναφέρεται και στον Επιτάφιο θρήνο.
"Ωσπερ πελεκάν, τετρωμένος την πλευρά σου, Λόγε, τους θανόντας παίδας εζώωσαν επιστάξας ζωτικούς αυτοίς κρουνούς".
Το ψαροπούλι όπως αποκαλείται στη γλώσσα του λαού η Αλκυόνη, εξακολουθεί και σήμερα να είναι σύμβολο της χειμωνιάτικης ωραίας διακοπής μέσα στον Ιανουάριο και σε πολλά μέρη την θεωρούν πουλί που φέρνει γούρι. Οι έμποροι, οι καταστηματάρχες, την κρατούν βαλσαμωμένη στα μαγαζιά τους για ν' αυξήσουν τα πλούτη τους, οι πρώτοι και τους πελάτες τους οι δεύτεροι. Οι φυλάργυροι την διατηρούν για να τους φέρει πολλά πλούτη και οι χωριανοί για να μη πέφτει αστροπελέκι στο σπίτι τους.
Το φαινόμενο της καλοκαιρίας μέσα στη βαρυχειμωνιά του Ιανουαρίου απασχόλησε πολύ τους αρχαίους μας που έδιναν μυθολογικές εξηγήσεις γεμάτες ομορφιά. Ο Αιλιανός λ.χ. έγραψεν ότι "κυούσης δε Αλκυόνος ίσταται τα πελάγη, ειρήνην δε και φιλίαν άγουσεν άνεμον". Ο μέγας Αριστοτέλης λέγει: "Η δε Αλκυών κύει επί τροπάς χειμερινάς, διό και καλούνται όταν ευδιειναί γένονται αι τροπαί, αλκυόνοιοι ημέραι". Ο Λουκιανός πάλι έγραφε πως: "Αίθρια μεν τα άνωθεν, ακύμαντος δε και γαλήνιον άπαν το πέλαγος, όμοιν, ως ειπείν κατόπτρω.
Ωστόσο, όμως οι Αλκυονίδες ημέρες δεν έρχονται πάντα. Υπάρχουν χρόνια που το γλυκό αυτό καλοκαιρινό διάλειμμα στην καρδιά του χειμώνα δεν παρατηρείται καθόλου. Η Αλκυόνη τότε γεννάει μέσα στη βαρυχειμωνιά και όπως είπαμε τα κύματα αρπάζουν τα αυγά ή τα πουλιά της. Το ψαροπούλι τότε θρηνεί πάλι τον πόνο του, καθώς πετιέται μέσα από τα βράχια και περιμένει τον Μάρτη για να φύγει από τον τόπο μας. Γιατί η Αλκυόνη είναι πουλί αποδημητικό με το δικό του δρομολόγιο το ιδιόμορφο. Μας έρχεται τα τέλη του καλοκαιριού και μας αποχαιρετάει μόλις καλωσυνέψει ο καιρός κατά τις αρχές του Μάρτη.

Γεωργικές εργασίες το μήνα Ιανουάριο

Προετοιμάζουν τα γεωργικά τους εργαλεία, όταν υπάρχουν βροχές ή χιόνια.
Μεταφέρουν κοπριά στα κτήματα.
Εκχερσώνουν χωράφια ή διορθώνουν φράχτες.
Κάνουν αποστραγγιστικά χαντάκια.
Ανοίγουν λάκκους γύρω από τα δέντρα για να δεχτούν περισσότερη βροχή ή τα ασβεστώνουν.
Σπέρνουν πρώιμα μπιζέλια, κουκιά, κρομμύδια.
Φυτεύουν τα φυλλοβόλα δέντρα (κερασιά, βυσσινιά, βερικοκιά, ροδακινιά), αγκινάρες, φράουλες, σπαράγγια.
Λιπαίνουν τα δέντρα με χωνεμένη κοπριά.
Κλαδεύουν ελαιόδεντρα.
Επισκευάζουν και βάφουν τις κυψέλες.
Αρχίζουν το άρμεγμα των προβάτων.
Οι γυναίκες ύφαιναν στον αργαλειό κιλίμια και βελέντζες, έπλεκαν και έραβαν. 


Παροιμίες για το μήνα Ιανουάριο:


Σ' όσους μήνες έχουν «ρο», μπάνιο με ζεστό νερό.

Χιόνισ' έβρεξ' ο Γενάρης, oλ' οι μύλοι μας θ' αλέθουν.
Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην ξετάζει.

Χιόνι πέφτει το Γενάρη, χαρές θα 'ν' τον αλωνάρη.
Κόττα, πίτα το Γενάρη, κόκοτα τον Αλωνάρη.
Κόψε ξύλο το Γενάρη και μη καρτερείς φεγγάρι.
Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι.
Του Γενάρη το ζευγάρι διάβολος θε να το πάρει.

Του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο μέρας μοιάζει.
Ο λαγός και το περδίκι κι ο καλός ο νοικοκύρης το Γενάρη χαίρονται.

Εγέλασεν ο Γενάρης.

Του Γεναριού το φεγγάρι είναι σαν του Αλωνάρη.
Ο Γενάρης δε γεννά μήτε αυγά μήτε πουλιά, μόνο κρύο και νερά.
Του Γενάρη το φεγγάρι την ημέρα σιγοντάρει.

Οποιος θε να βαμπακώσει, τον Γενάρη θε ν' οργώσει.
Κόψε ξύλο τον Γενάρη και μην καρτερείς φεγγάρι.
Όποιος σπέρνει το Γενάρη, παίρνει την ανεμοζάλη.

Του Γενάρη το φεγγάρι ήλιος της ημέρας μοιάζει.
Αρχιμηνιά, καλή χρονιά, με σύγκρυα και παγωνιά.

Χαρά στα Φώτα τα στεγνά και τη Λαμπρή βρεμένη.
Γενάρης χωρίς χιόνι, κακό μαντάτο.

Τ' Αλωναριού τα μεσημέρια , και του Γεναριού οι νύχτες.
Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.

Οι γεναριότικες νύχτες, για να περάσουν θέλουν συντροφιά και κουβέντα.

Εκαμε κι ο Γενάρης ήλιο.

Γενάρη, μήνα του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.

.Χαρά στα Φώτα τα στεγνά και τη Λαμπρή βρεμένη.

Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.

Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.


ΠΗΓΗ: http://www.paidika.gr


Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΜΕΡΑ  ΚΑΙ   ΝΑ ΕΧΕΤΕ 

    ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΜΕ ΧΑΜΟΓΕΛΟ!!!







                  

Τρίτη 1 Ιανουαρίου 2013

ΚΑΛΗ Κ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!






                                  KΑΛΗ  ΧΑΡΟΥΜΕΝΗ Κ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ  ΧΡΟΝΙΑ!!


                                                  ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ!!

                                                   ΕΥΧΟΜΑΙ  ΜΕ  ΕΚΤΙΜΗΣΗ 


                                      ΣΕ ΟΛΟΥΣ  ΕΣΑΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΜΟΥ


                                            ΠΟΥ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΧΡΟΝΟ  


                              ΜΟΥ ΚΡΑΤΑΤΕ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ 


                                               ΤΙΣ  ΤΑΞΙΔΙΑΡΙΚΕΣ  ΣΚΕΨΕΙΣ!!

         ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΑΝΩΝΥΜΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΟΥ BLOG ΜΟΥ!                 
                 ΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ BLOGΣΠΙΤΑΚΙ ΜΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΟΣ ΕΤΟΥΣ!!!!

                                                      ΕΧΟΥΜΕ ΓΕΝΕΘΛΙΑ!!

     Κ ΕΧΟΥΜΕ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΣΕ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ  155  ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΥΣ ΣΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ!                                

          
             ΔΙΑΛΕΞΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΜΙΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 

                                ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΩ ΑΥΤΟ ΤΟ BLOGΟΣΠΙΤΑΚΙ  ΜΟΥ


                  ΜΕ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΚΕΦΙ ΝΑ ΠΕΡΝΑΩ ΚΑΠΟΙΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΣ ΩΡΕΣ


               ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΦΕΥΓΩ  ΑΠΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΥΣΑΡΕΣΤΑ  ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗ ΖΩΗ.


               Ε Κ Τ Ι Μ Η Σ Α    ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΣΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΑΣ 


                                          ΣΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΟΥ


                                            Κ  ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΟΛΟΥΣ 

                                                                                           ΕΠΩΝΥΜΟΥΣ Κ ΑΝΩΝΥΜΟΥΣ

                        ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ  ΣΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΣΠΙΤΑΚΙ ΜΟΥ!!

           


           ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΟΛΟΙ ΚΑΛΑ! ΓΕΡΟΙ! ΓΕΜΑΤΟΙ ΕΛΠΙΔΑ, ΚΟΥΡΑΓΙΟ, ΧΑΜΟΓΕΛΑ!


ΑΥΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ  ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΑ ΠΝΙΓΟΥΜΕ ΝΑ ΤΑ ΒΓΑΖΟΥΜΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΟΣΟ ΔΥΣΚΟΛΟ Κ ΑΝ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ, ΓΙΑΤΙ ΜΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΠΛΑ ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ!!ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΥΧΗ ΔΙΝΩ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΠΛΕΟΝ ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ....

        ΕΧΟΝΤΑΣ ΑΥΤΑ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΑΣ ΠΑΝΤΑ, ΟΛΑ  ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΜΕ 


                                    ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΘΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ!!    ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ!!

                                                         ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΣΙΓΟΥΡΟΙ!!!!


"ΟΤΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΤΙ ΠΟΛΥ ΟΛΟ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΣΥΝΟΜΟΤΕΙ ΥΠΕΡ ΜΑΣ"     

                                                                                                                        Πάουλο Κοέλιο
  
                                                                     
                                                                            ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΕ ΥΓΕΙΑ!!!!!
                                                                                                
                                                                                     ΑΠΟ:"ΑΓΓΕΛΕΜΟΥ -VALIA"




ΚΕΡΑΣΤΕΙΤΕ ΕΝΑ ΓΛΥΚΑΚΙ ΠΟΥ ΕΦΤΙΑΞΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ!!





Πρωτοχρονιάτικα έθιμα στην Ελλάδα

Στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες κόβουν τη βασιλόπιτα αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Σε μερικές όμως, περιοχές της Ελλάδας η Βασιλόπιτα κόβεται στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου την 1η Ιανουαρίου. Όποτε πάντως και αν κοπεί, ακολουθείται το ίδιο εθιμοτυπικό: Ο νοικοκύρης την σταυρώνει τρεις φορές με ένα μαχαίρι και μετά αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου, το τέταρτο του σπιτιού και ακολουθούν τα κομμάτια των μελών της οικογένειας με σειρά ηλικίας.


Χαρτοπαιξία

Αγαπημένο έθιμο των Ελλήνων τις μέρες της Πρωτοχρονιάς είναι να δοκιμάζουν την τύχη τους. Εκτός από το κρατικό Λαχείο, υπάρχει επίσης η χαρτοπαιξία και τα ζάρια σε καφενεία, λέσχες και σπίτια.

Στα σπίτια είναι έθιμο να παίζονται χαρτιά το βράδυ της Παραμονής της Πρωτοχρονιάς περιμένοντας την αλλαγή του χρόνου. Τα ποσά συνήθως είναι χαμηλά, τέτοια που να προσφέρουν απλά μια φιλική διασκέδαση χωρίς να στενοχωρούν τους χαμένους.

Πυροτεχνήματα

Τα τελευταία χρόνια έχουν καθιερωθεί τα πυροτεχνήματα στις κεντρικές πλατείες των πόλεων. Είναι με ευθύνη και διοργάνωση των δημοτικών αρχών που επίσης φροντίζουν για τον εορταστικό στολισμό των πόλεων, αλλά και τη διοργάνωση μουσικών εκδηλώσεων για την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Το Ποδαρικό
Πολλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ακόμα και σήμερα σχετικά με το ποιος θα κάνει ποδαρικό στο σπίτι τους, δηλαδή ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι τους τον καινούριο χρόνο.

Έτσι, από την παραμονή λένε σε κάποιο δικό τους άνθρωπο, που τον θεωρούν καλότυχο και γουρλή, να έρθει την Πρωτοχρονιά να τους κάνει ποδαρικό. Πολλές φορές προτιμούν ένα μικρό παιδί για να κάνει ποδαρικό, γιατί τα παιδιά είναι αθώα και στην καρδιά τους δεν υπάρχει η ζήλια και η κακία.

Η Καλή Χέρα

Συνηθίζεται να δίνεται ένα χρηματικό ποσό σαν δώρο σε παιδιά που θα επισκεφτούν κάποιο σπίτι την Πρωτοχρονιά. Συνήθως πρόκειται για τα εγγόνια ή τα ανίψια. Μερικές δεκαετίες παλιότερα, η «καλή χέρα» ήταν το μόνο δώρο που έπαιρναν τα παιδιά την Πρωτοχρονιά και σε πολλές περιπτώσεις ήταν απλά ένα κέρασμα μιας κι ούτε χρήματα υπήρχαν πολλά, αλλά ούτε μαγαζιά με παιχνίδια.

Στα όμορφα Επτάνησα, ανάμεσα στο Ιόνιο πέλαγος και την Αδριατική θάλασσα, χαίρονται με ξεχωριστό τρόπο τις ημέρες του Δωδεκαημέρου. Οι άνθρωποι γιορτάζουν πηγαίνοντας στην εκκλησία, τρώγοντας, πίνοντας, τραγουδώντας αλλά και κάνοντας αστεία ο ένας στον άλλο.

Οι Κολώνιες
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το βράδυ, οι κάτοικοι της πόλης γεμάτοι χαρά για τον ερχομό του Νέου Χρόνου κατεβαίνουν στο δρόμο κρατώντας μπουκάλια με κολώνια και ραίνουν ο ένας τον άλλο τραγουδώντας: « Ήρθαμε με ρόδα και με ανθούς να σας ειπούμε Χρόνους Πολλούς».


Στις Κυκλάδες θεωρούν καλό οιωνό να φυσάει βοριάς την πρωτοχρονιά. Επίσης θεωρούν καλό σημάδι αν έρθει στην αυλή τους περιστέρι τη μέρα αυτή. Αν όμως πετάξει πάνω από το σπιτικό τους κοράκι τους βάζει σε σκέψεις μελαγχολικές ότι τάχα τους περιμένουν συμφορές.


Κρεμύδα για Γούρι
Το σκυλοκρέμμυδο ή κρεμύδα (Scilla maritima) είναι συνηθισμένο φυτό στην Κρήτη. Φυτρώνει άγριο και μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι. Τα ζώα δεν το τρώνε γιατί έχει δηλητήριο, που μπορεί να προκαλέσει δερματικό ερεθισμό από επαφή. Ακόμα και να το βγάλεις απ' τη γη και να το κρεμάσεις, δεν παύει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη. Ο λαός πιστεύει ότι αυτή τη μεγάλη ζωτική του δύναμη μπορεί να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα, γι' αυτό την Πρωτοχρονιά κρεμούν σκυλοκρέμμυδο στα σπίτια τους.

Το ρόδι

Το ρόδι είναι σύμβολο αφθονίας, γονιμότητας και καλής τύχης. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας κρεμούσαν στο κάθε σπίτι, από το φθινόπωρο, ένα ρόδι. Μετά τη Μεγάλη Λειτουργία της Πρωτοχρονιάς το πετούσαν με δύναμη στο κατώφλι για να σπάσει σε χίλια κομμάτια κι έλεγαν: «Χρόνια Πολλά! Ευτυχισμένος ο καινούριος χρόνος!».
**********************                   ****************************

Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα της Πρωτοχρονιάς είναι το σπάσιμο του ροδιού. Πρόκειται για έναέθιμο που έχει τις ρίζες του στις Σέρρες. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, ο νοικοκύρης του σπιτιού έπαιρνε ένα ρόδι μαζί του στην εκκλησία, ώστε να λειτουργηθεί. Έπειτα, επιστρέφοντας στο σπίτι δεν μπαίνει με το κλειδί του, αλλά χτυπάει το κουδούνι σαν επισκέπτης και του ανοίγουν. Τότε, μπαίνοντας, πετάει με δύναμη στο πάτωμα πίσω από την πόρτα το ρόδι, και τα σπόρια του πετάγονται τριγύρω. Τα σπόρια αυτά συμβολίζουν την υγεία και τη μακροζωία. Όσο περισσότερα και πιο κόκκινα είναι, τόσο περισσότερη τύχη θα φέρουν στην οικογένεια.
Το έθιμο αυτό αναβιώνει μέχρι τις μέρες μας τόσο στην Πελοπόννησο όσο και σε άλλες περιοχές, και συνοδεύεται από μία φράση, διαφορετική σε κάθε περιοχή. Στην Πελοπόννησο καθώς σπάει το ρόδι η οικογένεια λέει "με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος κι όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά". ΣτηνΑράχωβα το ρόδι της Πρωτοχρονιάς το πετάει ο νοικοκύρης μαζί με μία πέτρα και λέει "Σαν το λιθάρι γεροί και σαν το ρόδι γεμάτοι". Διάφορες παραλλαγές του εθίμου διατηρούνται σε όλη την Ελλάδα.
Στις μέρες μας, πέρα από το σπάσιμο του ροδιού της Πρωτοχρονιάς, το ίδιο το ρόδι έχει γίνει σύμβολο της Πρωτοχρονιάς, και της καλής τύχης. Κυκλοφορούν ρόδια από ασήμι, κρύσταλλο ή άλλα υλικά, και αποτελούν πολύ συνηθισμένα δώρα για τις γιορτές, καθώς δείχνουν τις ευχές μας για καλή τύχη, χρήματα και υγεία.
Η Πρωτοχρονιά είναι μια ιδιαίτερα γιορτινή μέρα που φέρνει καινούργιες ελπίδες, και μια μοναδική ευκαιρία για να χαρίσουμε ευχές και δώρα στα αγαπημένα μας πρόσωπα. Το σπάσιμο του ροδιού συμβολίζει αυτή τη νέα αρχή και την ελπίδα η καινούργια χρονιά να μας φέρει όσα η προηγούμενη μας στέρησε.

ΠΗΓΗ:http://iliadeion.blogspot.gr


Το σφάξιμο του χοίρου


Ένα παλιό έθιμο, που η πρόοδος και οι σύγχρονες ευκολίες το έχουν σβήσει, είναι το σφάξιμο του χοίρου. Κάθε οικογένεια μεγαλώνει στην αυλή του σπιτιού ένα χοίρο για να το σφάξει τις μέρες των γιορτών. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς η νοικοκυρά έβραζε σ' ένα καζάνι πολύ νερό.

Ο χασάπης με τη βοήθεια και άλλων αντρών έσφαζε το χοίρο. Μετά το σφάξιμο και το καθάρισμα του από τις τρίχες με κοχλαστό νερό, έσχιζαν το χοίρο και τον χώριζαν σε κομμάτια: κεφάλι, πόδια, έντερα, χοιρομέρια κλπ.

Την ουροδόχο κύστη, τη «φούσκα» του χοίρου την καθάριζαν, τη φούσκωναν και την έδιναν στα παιδιά για να παίξουν. Τα έντερα τα έπλεναν καλά και τα έβαζαν στο ξύδι. Ψιλοκομμένα κομμάτια κρέας χοίρου τα έβαζαν για οχτώ μέρες στο κρασί και στη συνέχεια γέμιζαν μ' αυτά τα έντερα φτιάχνοντας τα λουκάνικα.

ΠΗΓΗ:http://www.madata.gr

Τα νησιά του Ιονίου κρατούν και εκείνα με τη σειρά τους ανέπαφες τις πρωτοχρονιάτικες παραδόσεις τους. Με μουσικές, καντάδες, γεύσεις και αρώματα αποχαιρετούν τη χρονιά που φεύγει και υποδέχονται το νέο έτος. Στην Κεφαλονιά, κατά το έθιμο που έχει διασωθεί από την αρχαιότητα, τις τρεις τελευταίες μέρες του χρόνου, οι ντόπιοι βγαίνουν στην εξοχή για να ξεριζώσουν αγιοβασιλίτσες. Το όνομα του φυτού οφείλεται στον εορτάζοντα της Πρωτοχρονιάς Άγιο Βασίλειο. Παράλληλα ψάλλονται από τους νέους και τα κεφαλονίτικα κάλαντα.
Στη Λευκάδα οι ντόπιοι κρεμάνε στα σπίτια τους παραμονή της Πρωτοχρονιάς τις λεγόμενες «κουτσούνες» (πρόκειται για αγριοκρεμμύδες), ενώ με το πρώτο φως της ημέρας αναβιώνει το έθιμο της «Διάνας». Πρόκειται για έναν πρωινό ύμνο που πιανίζει η Φιλαρμονική της Λευκάδας από γειτονιά σε γειτονιά.

Στο 
Αργοστόλι πάλι συνηθίζουν να μπουγελώνονται με αρωματισμένο νερό στην κεντρική πλατεία, ενώ στην Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο το γιορτινό χρώμα δίνουν οι φιλαρμονικές και οι κανταδόροι αλλά και οι νοικοκυρές που φτιάχνουν τηγανίτες, συμπληρώνοντας έτσι το κέρασμα της πρώτης μέρας του χρόνου.
Στην Κρήτη κάθε χρόνο η Πρωτοχρονιά συνοδεύεται από μεγάλη κατανάλωση μπουγάτσας. Για το σκοπό αυτό, σε όλους τους δρόμους του Ηρακλείου στήνονται υπαίθριοι πάγκοι για να είναι γλυκιά η πρώτη γεύση που θα πάρουν οι κάτοικοι του νησιού. Όσο για το χαρτζιλίκι; Αυτό ονομάζεται «καλή χέρα» και ρέει άφθονο!
Στη Θάσο από την άλλη πλευρά οι κάτοικοι επιδίδονται σε ένα πολύ περίεργο έθιμο: σκορπούν φύλλα Πρωτοχρονιάτικα. Πρόκειται για ένα πολύ παλιό έθιμο κατά τη διάρκεια του οποίου όλοι κάθονται γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ' αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.    



*********************

Η περιοχή της Θεσσαλίας από τα χρόνια της σκλα-
βιάς, πρωτοστατούσε στα λαϊκά δρώμενα, τα οποία εί-
χαν ένα απώτερο στόχο: να ξεγελάσουν τους Τούρκους
και να συνεννοηθούν μεταξύ τους οι άνθρωποι μέσω
των μεταμφιέσεων, όπως συνέβαινε και με το έθιμο
«Μπούλες», στην περιχή της Ημαθίας. Τα έθιμα πέρασαν
τα περισσότερα και στις κατοπινές γενιές, τα οποία
όμως από τη δεκαετία του ‘60 και μετά άρχισαν να ξε-
φτίζουν και να έρχονται σήμερα στην επικαιρότητα από
τους κατά τόπους πολιτιστικούς συλλόγους.
Στη Θεσσαλία και ειδικά στις ορεινές περιοχές του
Ολύμπου, σαράντα μέρες προτού έρθει η Πρωτοχρονιά,
τα παιδιά των χωριών κάθε βράδυ αρματωμένα και ζω-
σμένα με «κυπριά», «κουδούνες» και «τσιοκάνια», γύρι-
ζαν στους δρόμους και τα σοκάκια, χτυπώντας τα ηχηρά
αυτά ποιμενικά όργανα και δημιουργούσαν μια αλλιώ-
τικη ατμόσφαιρα. Από τον Σεπτέμβριο μήνα οι νέοι του
χωριού, σχημάτιζαν ομάδες και άρχιζαν τις προετοιμα-
σίες για το μεγάλο καρναβάλι της Πρωτοχρονιάς.
Έτσι, μάζευαν σύνεργα του γιατρού, του χωροφύ-
λακα, του γύφτου, του αρκουδιάρη, του κλέφτη κ.λπ.
δηλαδή αντικείμενα που είχαν σχέση με την ιδιότητα
αυτή της μεταμφίεσης. Η πιο εκλεκτή ομάδα ήταν αυτή
της «νύφης» και του «γαμπρού». Έραβαν τις φουστα-
νέλες τα παλικάρια, τα τσαρούχια με φούντες, το φου-
στάνι η υποδυόμενη τη νύφη και ήταν έτοιμη η ομάδα
αυτή να πρωταγωνιστήσει την ημέρα του Αγ. Βασιλεί-
ου. Το πρωί της γιορτής του Α. Βασιλείου, όλες οι ομά-
δες μαζεύονταν στο προαύλιο του ναού και μόλις ο ιε-
ρέας τελείωνε τη θεία Λειτουργία, εκκλησίασμα, οι
ομάδες των μεταμφιεσμένων με πρώτα τα παιδιά και
τη νύφη με τον γαμπρό έσερναν το χορό. Η ομάδα αυ-
τή είχε μαζί της και τον «γκουγκουνιάρη», δηλαδή έναν
γεροδεμένο νέο, ο οποίος ήταν ζωσμένος με κουδού-
νες και κυπριά, τα οποία χτυπούσε και έβγαζαν ήχο.
Μαζί της είχαν και ένα ή δύο παιδιά που συγκέντρωναν
τα φιλοδωρήματα. Μετά τη λήξη του χορού ξεχύνον-
ταν στα σπίτια, όπου οι νοικοκυρές περίμεναν να πε-
ράσουν οι επισκέπτες. Μεγάλη χαρά είχαν να περάσει
από το σπίτι η νύφη και ο γαμπρός, για να φέρει κα-
λοτυχία και υγεία στο σπιτικό. Η νύφη που φυσικά ήταν
νεαρός, με πορτοκάλι στο χέρι, το έδινε να το μυρίσει
κάθε ελεύθερη κοπέλα, για να παντρευτεί γρήγορα.
Η ομάδα της νύφης και του γαμπρού συγκέντρωναν
χρήματα, χοιρινό κρέας και λουκάνικα. Τα χρήματα τα
έδινε σε φτωχούς του χωριού, στην εκκλησία, στο σχο-
λείο κ.λπ. Το βράδυ μαζευόταν όλο το χωριό στην πλα-
τεία του χωριού, όπου άναβαν φωτιά και έψηναν το
χοιρινό κρέας και τα λουκάνικα. Στο γιορτάσι αυτό με-
τείχαν όλες οι ηλικίες και αφού έτρωγαν, άρχιζαν το
χορό ως τα μεσάνυχτα.
Άλλο σημαντικό έθιμο ήταν τα «Σούρβα», τα κάλαντα,
τα οποία έλεγαν τα δασκαλόπαιδα ανήμερα της γιορτής
του Α. Βασιλείου και μάζευαν ξηρούς καρπούς, χρήμα-
τα, κουλούρια και πίτες.
Το έθιμο του καλού ποδαρικού ήταν το πρώτο μέλη-
μα των νοικοκυραίων. Έπρεπε να τους κάνει επίσκεψη
κάποιο άτομο γουρλίδικο. Κυρίως έβαζαν στο σπίτι ένα
αρσενικό αγόρι και του έδιναν να ρίξει στη φωτιά του
τζακιού αλάτι, για να έχουν καλή σοδειά. Άλλωστε, η
φράση «τι λαλάς Κυρ’ Βασίλη για τ’ αρνιά και τα κατσί-
κια», δείχνει τον καημό των κτηνοτρόφων για καλή πα-
ραγωγή από τα κοπάδια τους.
Πέρα από τα Θεσσαλικά αυτά έθιμα, θα αναφερθού-
με και στο γνωστό σε όλους μας, έθιμο της Βασιλόπιτας.
Σε πολλά μέρη λέγεται και Αγιοβασιλόπιτα, Βασιλίτσα,
Βασιλόψωμο, Βασιλοκουλούρα. Το έθιμο αυτό δεν έχει
εκλείψει και στη σύγχρονη εποχή, διατηρείται, όπως και
παλιότερα. Είναι το σύμβολο του πρωτοχρονιάτικου
τραπεζιού. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Χριστιανική πα-
ράδοση, το έθιμο του φλουριού που τοποθετούν μέσα
οι νοικοκυρές, προέρχεται από την Καισάρεια τη γενέ-
τειρα του Α. Βασιλείου, όπου ήταν επίσκοπος. Ο Βυζαν-
τινός βασιλιάς Ιουλιανός, ο οποίος ήταν και έπαρχος
της Καππαδοκίας, περνώντας με το στρατό του για να
πολεμήσει τους Πέρσες, ζήτησε να φορολογηθεί όλη
αυτή η επαρχία. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να δώσουν
όλα τα χρυσαφικά τους, αλλά ήταν τυχεροί γιατί ο Ιου-
λιανός σκοτώθηκε και δεν πέρασε να πάρει τα χρυσα-
φικά τους. Ο Α. Βασίλειος έδωσε εντολή ένα μέρος αυ-
τών να δοθούν σε φτωχούς, ένα άλλο στη «Βασιλειάδα»
και τα υπόλοιπα να μοιραστούν στους κατοίκους. Για
να γίνει η επιστροφή των φλουριών πίσω ήταν αδύνατο.
Για το λόγο αυτό έκαναν μικρές κουλούρες, όπου μέσα
έβαλαν ένα χρυσαφικό και έτσι μοιράστηκαν τα φλουριά
στους κατοίκους.
Για τη χαρτοπαιξία, υπάρχει μια παράδοση που έρ-
χεται από τον Πόντο, που θέλει τον Α. Βασίλη να κερδίζει
τον φοροεισπράκτορα στα χαρτιά και να γλιτώνει το
ποίμνιό του από τη φορολογία.
Βέβαια, το έθιμο της βασιλόπιτας μπορεί να συσχε-
τιστεί και με τον εορταστικό άρτο της ελληνικής αρχαι-
ότητας, που προσφέρονταν από τους Ελληνες στους
θεούς ως απαρχή σε μεγάλες αγροτικές γιορτές, όπως
ήταν τα Θαλύσια και Θαργήλια. Σύμφωνα με την πρω-
τοχρονιάτικη παράδοση, η πίτα κόβεται και μοιράζεται
με εθιμικό τελετουργικό τρόπο τη νύχτα της παραμονής
του νέου χρόνου, ενώ ξεχωρίζονται τα κομμάτια, τα
οποία αφιερώνονται στον Χριστό, την Παναγία, τον Α.
Βασίλη, το σπίτι, τους ξενιτεμένους και στην οικογένεια.
Παράλληλα, οι γεωργοί χωρίζουν κομμάτι για τα χωρά-
φια και οι κτηνοτρόφοι για τα ζωντανά τους. Βέβαια,
σήμερα στη σύγχρονη κοινωνική ζωή η κοπή της πίτας
παίρνει τη μορφή – χαρακτήρα επαγγελματικών και κοι-
νωνικών υποχρεώσεων, η οποία κόβεται και μετά την
Πρωτοχρονιά.
Στην πίτα παλιότερα έβαζαν κωνσταντινάτα φλουριά,
ασημένια και χρυσά φυλακτά και όποιος έβρισκε το
φλουρί ήταν ο τυχερός της οικογένειας και της χρονιάς.
Παραδοσιακά το κόψιμο της πίτας γίνεται από τον αρ-
χηγό της οικογένειας, ο οποίος προσεύχεται μαζί με
την οικογένεια για την υγεία και ευτυχία στο νέο χρόνο.
Η πίτα πριν κοπεί σταυρώνεται και ο τυχερός τοποθετεί
το φλουρί στο εικονοστάσι του σπιτιού ως την επόμενη
χρονιά.


ΠΗΓΗ:http://arisdeslis.blogspot.gr